Çocuklar; güvenli bölgelere kaçış esnasında, bir saldırı esnasında veya nüfus hareketi esnasında kazara ailelerinden ayrı düşebilir, veya bir ebeveyn tarafından bir başkasına emanet edilebilirler.
- TEMEL EYLEMLER-BELİRLEME, BELGELENDİRME, TAKİP ETME VE BİRLEŞTİRME (BBTB)
Hazırlıklı Olma: Bakıma ihtiyacı bulunan çocukların ailelerinin ayrılmamaları için müdahalelerin planlanması, çocuk koruma prosedürlerinin incelenmesi ve bir yol haritası çıkarılması gerektiğinin önemine ve çalışmaların bu yol haritası üzerindeki ölçütler üzerinden yapılması gerektiğine değinilmiştir. Sosyal hizmet uzmanları, sorumlu yetkililer ve toplum gönüllüleri gibi kişilerin sorumlulukları belirlendikten sonra çocuk koruma sistemi hakkında eğitimler verilmeli ve kişilere danışmanlık hizmeti sağlanmalıdır.
Müdahale: Ailelerin ayrılma sebeplerini ve oluşacak risklerin tespiti yapılmalıdır. Refakatsiz ve ailelerinden ayrılmış çocukların tespiti için bir strateji geliştirilmeli ve ailelerinden ayrılmış çocukların ve kayıp çocukların ailelerinin kaydolabileceği, bilgi alabileceği ve hizmetlere ulaşabileceği mekanlar oluşturulmalıdır. Bu çocukların güvenlikleri ve refahlarını gözetilmeli, aynı zamanda okullarında ya da herhangi bir kurum-kuruluşta adil hizmetler almasını sağlanmalıdır. Ailelerin birleşmelerini bir an önce başlatılmalı ve bu işin hızlı bir şekilde ilerlemesi için yeterli personele ve ekipmana sahip olunduğundan emin olunmalıdır. Bu süreçte ailelerin ve çocuğun takibini sürdürülmeli ve bakım düzenlemelerinin uygun, çocukların en yüksek yararına olup olmadığı tespit edilmelidir. Takip evresinden sonra çocukların ihtiyaçlarının analizi ve ailelerin bu ihtiyaçları karşılama kapasiteleri gözden geçirilmeli ve buna uygun yardımlar aileye sağlanmalıdır. Aileye değil de bir vasiye teslim edilen çocukların takibi yakından yapılmalıdır. Bütün bunlar sağlanırken aileye ya da vasiye çocuğunun bakımını üstlendiğine ve sorumluluğu kabul ettiğine dair bir form imzalamasını sağlayın. Aynı zamanda bir veya birden fazla saygın yerel liderin çocuğun durumunu izleyeceklerine ve herhangi bir problemi çocuk koruma ve bakımından sorumlu ilgili organa bildireceklerini belirten formu imzalamaları gerektiğini de söylemeyi unutmamalısınız.
- TEMEL EYLEMLER – ALTERNATİF BAKIM
Hazırlıklı Olma: Alternatif bakıma ilişkin mevcut ulusal yasaları, politikaları, rehberleri vs. belirleyin. Hükümet ve sivil toplum içerisinde alternatif bakıma ilişkin ulusal temel aktörleri ve onların rollerini, faaliyetlerini tanımlayın. Mevcut geçici bakım yapılarını ve mekanizmalarını tanımlayın ve refakatsiz ve ayrılmış çocukların ihtiyaçlarının karşılanması için hangilerinin uygun olduğunu belirleyin.
Müdahale: İhtiyaç tespitlerinin çocukların yaşam şartlarını, destekleyici topluluk yapılarını ve sistemlerini ve mevcut farklı alternatif bakım seçeneklerini kapsadığından emin olun. Çocukla, ailesiyle ve çocuğun hayatındaki diğer önemli kişilerle istişare ederek geçici bakım veya alternatif bakım kapsamındaki her çocuk için mümkün olduğunca hızlı şekilde bir bakım planı geliştirin.
Kılavuz Notlar: Refakatsiz ve bakım ihtiyacı bulunan çocuklara yönelik müdahalelerde ilk 48 saat oldukça kritiktir. Ailelerin mümkün olduğu kadar en hızlı biçimde birleştirmelerine yardım edilmesi ve durum gerçekçi ise geçici bakımın organize edilmesine yönelik adımların bir an önce atılması önemlidir. Aileler ve topluluklar çocukların ve aile birliğinin nasıl korunması gerektiği konusunda bilgilendirilmedir. Çocuk koruma kurumları tarafından geçici vasilere destek sağlanmalıdır. İlk önce refakatsiz çocuklara odaklanılması gerekmektedir ve kurumlar arası sevk mekanizması geliştirilmelidir. Kayıt, bir çocuğun temel bilgilerinin kaydedilmesini kapsamakta ve belgelendirme ise takip aşamasında bir çocuğun bakım ve koruma ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bir vaka yönetim planının geliştirilmesi gibi hususların gerçekleştirilmesi için gerekli tüm bilgileri kapsamaktadır. Bir çocuğun temel hukuki veya normal vasilerinin, diğer aile üyelerinin araştırılması sürecine aile takibi denilmektedir. Bu aile takibi esnasında kurulan ilişkilerin gerçek olup olmadığının doğrulanması çok önemlidir.
Geçici Bakım: Akraba bakımı veya çocukların üzerinde anlaşılan süreler zarfında bakım için yerleştirileceği topluluk içerisindeki vasilerin belirlenmesi, taranması ve desteklenmesi dahil olmak üzere gayri resmi doğal bakım düzenlemelerini kapsayabilir.
Alternatif Uzun Süreli Bakım ve Evlat Edinme: Bir çocuğun veya ailesinin birleştirilmesi mümkün değilse veya birleştirmek çocuğun en yüksek yararına değilse alternatif uzun süreli bakım seçeneklerini dikkate alın. Aile takibi bir öncelik olmalıdır ve ülkelerarası evlat edinme, bu takip çalışmalarının yararsız olduğu kanıtlanınca ve ülke içi sağa bir çözümlerin uygun olmadığı yerlerde öngörmelidir.
Yazının orijinal linkine ulaşmak için tıklayınız.
Bu yazı Fulya Oğuz ve Dilvin Polat tarafından Hayat Sende Derneği adına “İNSANİ YARDIM ÇALIŞMALARINDA ÇOCUK KORUMA’YA YÖNELİK ASGARİ STANDARTLAR” başlıklı yazıdan özet hale getirilmiştir.
Pozitif sosyal dönüşüm için bağışlarınızla destek olun.
Bugün kahvenizi bize bağışlayın, koruma altındaki bir gencin hayallerine umut olun!
