Acil Durumlarda Alternatif Bakım Araç Kiti 

Araçlar ve rehberler, acil durumlarda ailelerinden ayrılan veya aileleriyle yaşaması mümkün olmayan çocuklara verilen geçici bakım ve ilgili hizmetlerin planlanmasını ve uygulanmasını kolaylaştırmak için tasarlanmıştır.

Geçici bakımın planlanması ve sunulması, ev dışında bakım ihtiyacının önlenmesiyle başlar. Bu belgedeki araçlar ayrılmanın nasıl önleneceğine, ailelerin çocuklara bakım vermesinin nasıl destekleneceğine ve ayrılmış çocukların yeniden nasıl birleşeceğine dair bir rehber sağlar.

Geçici bakım sadece şu anda kendilerine bakacak kimsesi olmayan veya uygun olmayan bakım düzenlemelerinde bulunan çocuklara odaklanmalıdır. Daha uzun süreli bakım yerleştirmeleri, ailelerinin izi sürülemeyen veya yeniden birleşmenin çocuğun yüksek yararına olmadığı çocuklar için olacaktır. Tüm çocukların ihtiyaçlarını karşılayacak tek bir bakım yerleştirmesi yoktur. Her acil durum kendine özgü koruma riskleri yaratacaktır, farklı toplumların çocuklara nasıl bakılacağına dair kendine özgü normları olacaktır ve her aile ve toplumun farklı düzeylerde gereksinimleri ve kaynakları olacaktır. En önemlisi, her çocuğun bireysel ihtiyaçları, endişeleri ve tercihleri olacaktır. Tüm bu faktörler, bakım ve koruma programlarını planlayan ve uygulayanların, belirli bağlam göz önüne alındığında neyin uygun ve uygulanabilir olduğunu dikkatlice değerlendirmek ve toplum normlarına dayanan ve aynı zamanda asgari düzeyde kalite standartlarını karşılayan yerleştirme seçenekleri geliştirmek sorumluluğunda olduğu anlamına gelir.

Kurum bakımın aksine kaliteli aile temelli bakım biçimlerinin çocuğun refahı ve iyileştirilmiş sonuçlar açısından faydalarını vurgulayan çok sayıda kanıt bulunmaktadır. Bu nedenle, bu kaynakta yer alan araçlar, planlama ve uygulama sürecinin her aşamasında dikkate alınması gereken hususları vurgulamakta ve yaş ihtiyaçları ve koşullarına göre ev dışı bakıma ihtiyaç duyan çocuklar için dikkate alınması gereken potansiyel seçenekler hakkında bilgi sağlamaktadır. Ayrıca aile temelli bakımın geliştirilmesi konusunda da rehberlik sağlar.

Bir kriz anında bu araç setinde önerilen tüm standart ve uygulamaların karşılanmasının mümkün olmadığı veya tavsiye edilmediği zamanlar olabilir. Ancak standartlar ve uygulamaların karşılanamadığı durumlarda, bunlar yine de üzerinde anlaşmaya varılmış evrensel bir ölçüt olarak geçerlidir ve alternatif bakım programlamasında nihai veya arzu edilen hedefleri ifade etmek için kullanılabilir. Bu araç kiti, insani yardım çalışanlarının alternatif bakım müdahalesinin kapsamı veya kalitesindeki boşlukları ve bu boşlukları kapatmak için gereken yatırım veya koşulları vurgulamalarını sağlayacaktır. Acil bir durum iyi kalitede, uygun alternatif bakım sağlamayı zorlaştırsa da, uzun vadeli alternatif bakım programlamasını güçlendirmek için acil veya daha kademeli olarak önemli değişiklikler yapmak için bir fırsat da olabilir.

Acil Durumlarda Alternatif Bakım Araç Kiti Nasıl Kullanılır?

1. Yönlendirici ilkeler: Geçici bakımla ilgili tüm çalışmalar için merkezi öneme sahiptir.

2. Özet rehberlik: Genişletilmiş Kılavuzun geri kalanında yer alan bilgilere genel bir bakış sağlar ve daha ayrıntılı bilgi veya ilgili araçlar için araç setinde hangi bölüme gidileceğini vurgular.

3. Genişletilmiş rehberlik: Üç bölüme ayrılmıştır:

Bir programın yönetilmesi: İkincil ayrılıkları teşvik etmeden ailelere ve bakıcılara nasıl destek sağlanacağı konusunda rehberlik içerir. Ayrıca şu konularda da bilgi sağlar: Bakım müdahalesinin koordine edilmesi; çeşitli aktörlerin ihtiyaç duyduğu politika ve uygulama türleri; personel ve bakıcı sorunları ve belirli bir bağlamda hangi bakım sağlama türlerinin uygun olabileceğinin belirlenmesi.

Bireysel bakımın yönetilmesi: Alternatif bakıma ihtiyacı olan bir çocuğun tespit edilmesinden, çocuğun yüksek yararına olabilecek yerleştirmenin değerlendirilmesine, bakım planlamasına, izlemeye ve gözden geçirmelere kadar her bir çocuğun bakım ve koruma ihtiyaçlarına yanıt verilmesine ilişkin bilgileri içerir. Ayrıca, ailenin bir çocuğa bakma kapasitesinin değerlendirilmesi ve aile birleşiminin nasıl destekleneceği konusunda rehberlik içerir.

Alternatif bakım türleri: Resmi koruyucu bakım programlarının nasıl oluşturulacağı ve akrabalık ve gayri resmi koruyucu bakımdaki, küçük grup evlerindeki ve çocuk reisli (child-headed) hanelerdeki çocukların nasıl destekleneceği hakkında daha ayrıntılı bilgi sağlar.

4. Araçlar: Bu araç seti, iyi kalitede bakımın uygulanmasına yardımcı olacak bir dizi araç içermektedir. Araçların tam listesi İçindekiler bölümünde verilmiştir. Özet rehberlik bölümü, acil durum müdahalesinin farklı aşamalarında öncelikli eylemler için hangi araçlara başvurulacağını vurgular.

Araç seti Kaynaklar listesi ile sona ermektedir. Bu, ek rehberlik için başvurulabilecek temel metinlere genel bir bakış sağlar.

Bu araç setinde yer alan kılavuz, acil durum aşamasının ötesinde, reform ve yeniden inşa sürecine de bakarak topluluk normlarını ve kapasitelerini geliştiren yöntemler önermektedir.

Araç setinin baştan sona okunması beklenmemektedir. Uygulayıcılar hangi bölüme başvuracaklarını belirlemek için İçindekiler sayfasını ve Özet Rehberlik bölümünü kullanabilir veya rehberde açıklanan bir şeyin pratik bir örneği için sadece uygun araca başvurabilirler.

Yazının tamamını indirmek için tıklayınız.

Yazının orjinal linkine ulaşmak için tıklayınız.

Bu yazı Şeyma Fidan tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.

“Alternative Care in Emergencies (ACE) Toolkit 2013”  başlıklı raporun  özet kısımı çevrilmiştir.

Pozitif sosyal dönüşüm için bağışlarınızla destek olun. Bağış yapmak için tıklayınız.

Ukrayna Krizi Sürecinde Çocuk Bakımının Karşılanması– Anahtar Tavsiyeler

  • Ailelerin ayrılmasının nasıl önlenebileceğine ilişkin bilgi yayın. Bilgi çeşitli şekillerde verilmelidir (örneğin, broşür veya poster olarak, resim formatında, toplantılarda sözlü olarak veya duyurular yoluyla veya sosyal medya aracılığıyla).
  • Çatışmalardan etkilenen veya ailelerin barındığı ve tahliye edilemediği bölgelerdeki ailelerin acil ihtiyaçlarını desteklemek için temel ihtiyaçların fiziksel dağıtımını desteklemek üzere sektörler arasında koordinasyon sağlayın. Örneğin, mümkün olan yerlerde, barınma yerleri de dahil olmak üzere eğitim aktörleriyle birlikte çocuklarla eğlence veya eğitim faaliyetleri düzenleyin ve Ruh Sağlığı ve Psikososyal Destek aktörleriyle birlikte psikososyal ve ebeveynlik desteği sağlayın.
  • Çocuklar, ebeveynler, aileler ve topluluklar ihtiyaçlarının yanı sıra kapasiteye de sahiptir ve genellikle krizleri atlatmak için neye ihtiyaç duyduklarını bilirler. Onları çözüm geliştirmeye dahil etmek, çocuklarının yararı için güçlü yönlerini tespit etmenin ve geliştirmenin anahtarıdır. Aileyi güçlendirme girişimlerinin tasarımına, uygulanmasına ve liderliğine onları da dahil edin.
  • Ebeveynlik ve stres yönetimi eğitimi, nakit veya gıda transferleri ve yatılı bakımın riskleri konusunda farkındalık yaratma gibi çok yönlü ve tek bir faktörden ziyade birden fazla faktörü hedef alan programlar ve uygulamalar tasarlayın.
  • Çocukların mümkünse bizzat okula gitmelerini sağlamak, düzenli, yapılandırılmış faaliyetler ile normallik ve amaç duygusunu yeniden tesis etmenin yanı sıra akran desteğini ve öğretmenlerden veya sosyal hizmetler personelinden desteği kolaylaştırarak önemli psikososyal faydalar sağlayabilir. Yüz yüze katılımın mümkün olmadığı durumlarda, çocukları ve aileleri online eğitime erişebilmeleri için destekleyin.
  • Sosyal grupları, eşler arası destek gruplarını, kendi kendine yardım gruplarını veya alternatif iletişim yöntemlerini (sosyal medya ve telefon gibi) destekleyerek veya kurarak bakım verenlerin sosyal ağlarını güçlendirin. Mültecilere veya ülke içinde yerinden edilmiş kişilere ev sahipliği yapan topluluklarda ebeveynlik ağları kurun ve yaşlı bakım verenler için özel faaliyetler de dahil olmak üzere bakım verenler arasında destekleyici bakım ilişkilerini ve sosyal bağlantıları teşvik edin.
  • Kendilerine sığınak arayan kişiler arasında nitelikli psikologlar, eğitimciler ve diğer hizmet sağlayıcılarla iletişim kurun ve bu kişilerin mesleki yetkinliklerinden ve dil becerilerinden yararlanın.
  • Bakım verenlerin kendilerini içinde buldukları stresli ortamın farkında olarak, bu durum için özel olarak tasarlanmış olumlu ebeveyn ipuçlarını paylaşın. Sosyal hizmet uzmanlarını ve bakım verenlerle doğrudan ilgilenen diğer kişileri içerik konusunda eğitin. Sosyal medya platformları aracılığıyla da paylaşın.
  • Ön saflarda çalışanların işleri inanılmaz derecede stresli ve zihinsel olarak yıpratıcıdır. Bu profesyonellerin süpervizörleri, ekiplerinin psikososyal refahına öncelik vermeli ve süpervizyon yaklaşımlarının özellikle ruh sağlığı refahına duyarlı olmasını sağlamalıdır.
  • Çocuk katılımı ve temsiliyeti bir çocuk hakkı ve iyi bir uygulamadır. Çocukları bilgilendirmek, hazırlamak ve hayatlarını etkileyecek kararlara dahil etmek yetişkinlerin sorumluluğundadır. Çocukların yaşlarına uygun bir dille ne olduğunu, neden olduğunu, nereye gittiklerini ve aile üyelerinin bilgilendirilip bilgilendirilmediğini anlamaları önemlidir. İletişim sürekli olmalı ve alternatif bakım yerleştirmesinde yapılan değişiklikleri veya yer değişikliğiyle ilgili kararları içermelidir.
  • Çocuklarla iletişim kurun. Çocukları yaşlarına uygun ve çocuk dostu bir şekilde alternatif bakıma yerleştirilmeye hazırlamak gerekir. Sorularını ve korkularını dinlemeye, tartışmaya ve ele almaya ve yaşlarına uygun bir dille neler olduğunu anlamaları için yeterli bilgi sağlamaya odaklanılmalıdır. En azından çocukların neden alternatif bakıma yerleştirildiklerini, kendilerine kimin bakacağını, ne kadar süreyle bakılacağını ve bakımda başka çocukların olup olmadığını anlamaları gerekir. Biyolojik aileleri hakkında bilgi varsa, bu bilgi çocuğa yaşına uygun bir şekilde verilmelidir.
  • Engelli olanlar da dahil olmak üzere tüm çocukların taşınmaya hazırlanmasını, desteklenmesini ve taşınmalarının sağlanmasını temin edin. Özel planlama ve uygun düzenlemeler gerekebilir ve bu da planlama sürecinin bir parçası olmalıdır. Engelli çocuklar için ihtiyaç duyulan sağlık hizmetleri veya diğer hizmetler ya da kaynaklar yeni yerde ayarlanmalı ve sağlanmalıdır.
  • Taşınacak çocuklarla düzenli olarak ve yaşlarına uygun bir şekilde iletişim kurun. Son derece travmatik bir olayın ortasında olduklarının bilincinde olarak çocukların korkularını hafifletmek için çaba sarf etmek ve gafil avlanmamaları için yeterli bilgi vermek önemlidir.
  • Çocukları tahliye ederken ve yerlerini değiştirirken, tüm kimlik bilgilerinin yanlarında olduğundan emin olmak önemlidir. Bu bilgiler şunları içermelidir:
    • Çocuğun adı, doğum tarihi, ebeveynlerinin/vasisinin ve yatılı bakım personelinin adları ve iletişim bilgileri, herhangi bir fiziksel veya ruhsal sağlık sorunu, kullandığı ilaçlar, alerjileri veya engellilik durumu, dili ve kökeni.
    • Bu bilgiler çocuğa sabitlenmeli (bebeklere, küçük çocuklara ve engelli çocuklara kimlik etiketi veya bileklik takılması gibi) ve su geçirmez olmalıdır (plastik bir torba içinde veya su geçirmez bir etiket veya kart üzerinde olması gibi).
    • Bu bilgiler çocukla birlikte olmalı ve bir kopyası da ebeveynde veya zorunlu yetişkin bakıcıda bulunmalıdır. Eğer değilse, derhal su geçirmez bir kart ve kordon ile belgeleyin ve çocuğa verin.
    • Çocuklara planlanan seyahat rotasının yazılı ayrıntılarını ve varış noktasındaki sorumlu kişilerin iletişim bilgilerini, naklediliyorlarsa yatılı bakım tesisinin adı da dahil olmak üzere sağlayın.
  • Güvenliğin elverdiği en kısa sürede, her bir çocuğun durumu ve ihtiyaçları değerlendirilmelidir. Her çocuğun sağlık durumu, beslenme ihtiyaçları, psikososyal destek ihtiyaçları ve engellilikle ilgili destek ve erişim ihtiyaçlarının hızlı bir değerlendirmesi, bakım uygulamalarını, hizmetlerle bağlantıları ve acil ihtiyaçların önceliklendirilmesini bilgilendirmek için kullanılmalıdır.
  • Yatılı bakımda olan ve acil durum sırasında yatılı bakımdan ayrılan çocuklarla ilgili tüm verileri merkezileştirmek için mümkün olan en kısa sürede entegre bir veri tabanı oluşturulmalıdır.
  • Yerleştirme kararlarının bir parçası olarak kardeşleri bir arada tutmak için her türlü çaba gösterilmelidir. Çatışma veya tahliye sürecinin bir sonucu olarak temas ve iletişimin koptuğu durumlarda, çocuğun istekleri ve yüksek menfaatleri göz önünde bulundurularak, kardeşlerinin ve çocuğun hayatındaki diğer önemli kişilerin nerede olduğunu tespit etmek ve bunlarla yeniden bağlantı kurmak için çocuğa destek sağlanmalıdır.
  • Engelli çocuklar da dâhil olmak üzere, çocukların kurumlara yerleştirilmesini önlemek için tüm çabalar sürdürülmelidir. Acil durum süresince yeni yatılı bakım tesislerinin kurulmasına yönelik kısıtlamalar getirilmeli ve finansman, aile ve toplum temelli alternatiflerin ve hizmetlerin yaygınlaştırılmasına yönlendirilmelidir.
  • Akran destek grupları ve ağları ve ‘bakım verenler için bakım’ programları aracılığıyla koruyucu ailelere yönelik desteği kolaylaştırın. Bu aynı zamanda kaliteli gözetim, mola hizmetleri ve psikososyal refahlarını desteklemek için ruh sağlığı hizmetlerine erişimi de içermelidir.
  • Bakım verenlerin yanında koruyucu bakım altında bulunan çocuklar, sosyal yardım, eğitim ve sağlık dâhil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere mevcut tüm hizmetlere erişim konusunda desteklenmelidir.
  • Mümkün olduğunda, çocuğun başka bir alternatif yerleştirmeye yerleştirilmesinden önce geniş aile veya diğer akrabalar tespit edilmeli ve dikkate alınmalıdır.
  • Hızlı bir değerlendirme veya başka bir mekanizma yoluyla her çocuğun sağlık, beslenme ve psikososyal ihtiyaçlarını anlayın. Yiyecek ve suya, sağlık hizmetlerine ve diğer ihtiyaçlara erişimi sınırlı olan çocuklar hızlı bir şekilde besin eksiklikleri geliştirebilir veya yetersiz beslenebilir. Hızlı bir değerlendirme sağlık durumlarını, beslenme durumlarını ve psikososyal destek ihtiyaçlarını içermelidir. Tüm çocukların sağlık hizmetlerine bağlanması gerekirken, bu değerlendirme en acil ihtiyaçları olan çocukların önceliklendirilmesi konusunda da bilgi verebilir. Bakım verenler (aile üyeleri, koruyucu aileler ve bakım personeli dahil) sonuçlar hakkında bilgilendirilmeli ve kritik ihtiyaçlara yanıt vermek için bir plan yapmaları konusunda desteklenmelidir.
  • Ailelerinden ayrı düşmüş ve refakatsiz çocukları yeniden birleştirme öncesinde, sırasında ve sonrasında kabul eden ve onlarla çalışan vaka çalışanları, acil durumlarda çocuk koruma vaka yönetimi, travmaya duyarlı bakım konularında eğitimli olmalı ve çocukla, aileyle ve mevcut bakım sağlayıcıyla güvene dayalı ilişkiler kurma becerisine sahip olmalıdır.
  • Tüm gönüllüler eğitilmeli ve denetlenmelidir. Tüm gönüllüler davranış kurallarını imzalamalı ve herhangi bir destek sağlamadan önce koruma konusunda eğitim almalıdır.

Yazının tamamına ulaşmak için tıklayınız.

Yazının orjinal linkine ulaşmak için tıklayınız.

Bu yazı Munise Tanrıkulu tarafından Hayat Sende Derneği adına Türkçeye kazandırılmıştır.

“Responding to Children’s Care in the Context of the Ukraine Crisis”  başlıklı raporun  Key Recommendations kısımları çevrilmiştir.

Pozitif sosyal dönüşüm için bağışlarınızla destek olun. Bağış yapmak için tıklayınız.